آموزش توالت به کودکان
آموزش توالت به کودکان 
آموزش توالت (Toilet Training) يعني آنکه کودک طرز صحيح استفاده از توالت را بياموزد، نياز به دستشويي کردن، شستن و کند، طرز صحيح دستشويي کردن، شستن و پاک کردن خودش و شستن دست‌ها و خشک کردن آنها را بياموزد. کودکان معمولا تا سن ٥-٤ سالگي در اين مورد نياز به کمک دارند.
آموزش توالت (Toilet Training) يعني آنکه کودک طرز صحيح استفاده از توالت را بياموزد، نياز به دستشويي کردن، شستن و کند، طرز صحيح دستشويي کردن، شستن و پاک کردن خودش و شستن دست‌ها و خشک کردن آنها را بياموزد. کودکان معمولا تا سن ٥-٤ سالگي در اين مورد نياز به کمک دارند. اکثر کودکان کنترل عضلاني براي تنظيم خود را بين سن ١٨ ماهگي و ٣ سالگي بدست مي‌آورند. ولي کودکاني که ناتواني دارند نمي‌توانند تا سنين بالاتر اين کنترل را بدست آوردند. البته علاوه بر سن کودک، آمادگي او نيز براي اين آموزش مهم است. مثلا اينکه کودک بايد بتواند بنشيند و بتواند حداقل براي ٥ دقيقه آرام بازي کند، قادر به همراهي و کمک کردن براي پوشيدن و درآوردن لباسش باشد، رفتارهاي تقليدي را نشان دهد، توانايي فهميدن و دنبال کردن دستورات ساده را داشته باشد، در مرحله لجبازي و منفي گرايي نباشد، حرکات روده و فعاليت آن در زمان‌هاي خاصي از روز تنظيم شده باشد، توانايي اين را داشته باشد که حداقل بتواند براي مدت سه ساعت خودش را خشک نگه دارد و يک نام و اسم براي ادرار و مدفوع داشته باشد و زماني که شروع به آموزش توالت مي‌کنيم نبايد کودک در وضعيت استرس آوري باشد، مثلا زمان‌هايي مثل از شيرگيري کودک، تولد فرزند جديد و تغييرات منزل، زمان‌هايي مناسبي براي شروع آموزش نيستند.
معمولا از زمان شروع آموزش ٦ هفته طول مي‌کشد تا کودک آن را بياموزد.
قبل از آموزش توالت اين مراحل را در نظر بگيريد:
- براي ادرار و مدفوع کودک نام بگذاريد و زماني که کودک اين عمل را انجام داد تکرار کنيد که تو، جيش کردي ... تو پي‌پي کردي و ...
- اجازه دهيد گاه کودک دستشويي رفتن ساير اعضاء خانواده را ببيند و نگاه کند و سوالات خود را بپرسد.
- زماني که کودک به طور کلامي يا با ژست خود نشان مي‌دهد که دستشويي دارد او را تشويق کنيد.
در مرحله آموزش توالت نکات زير را در نظر بگيريد:
- لگن يا توالت کودک را به او معرفي کنيد. آن را داخل حمام يا دستشويي بگذاريد و به کودک بگويي آنجا دستشويي کند.
- او را تشويق کنيد که چندين بار در روز روي دستشويي يا لگن خود بنشيند، اوايل اجازه دهيد که با لباس روي لگن بنشيند تا تجزيه غيراسترس زاي نشستن روي لگن با لباس را داشته باشد.
- زماين که کودک روي لگن خود نشست اجازه يک فعاليت جالب و خاص را به او بدهيد (مثل اينکه عروسکي به دست او بدهيد يا تخته و گچي که روي آن را خط خطي کند). کودک بايد فقط زماني که روي لگن نشسته است حق استفاده از اين فعاليت يا بازي خاص را داشته باشد. بدين وسيله شما کودک را براي استفاده از لگن و دستشويي مي‌کنيد. علاوه بر آن بازي کردن کودک را از حالت مقاومت خارج مي‌کند و او را راحت و آرام مي‌کند.
- بتدريج لباس کودک را در زمان نشستن روي لگن يا دستشويي کم کنيد تا زماني که کودک بدون شلوار و لباس زير و پوشک راحت روي آن بنشيند.
- براي ساعتي به کودک اجازه دهيد بدون کهنه و پوشک باشد (حداقل ٣٠ دقيقه) اگر در اين زيمان کودک ادار يا مدفوع کند به او توضيح مي‌دهيم که کجا حق دارد ادرار کند و کجا نمي‌تواند. لگن را به او نشان دهيد و توضيح دهيد که بايد اينجا دستشويي کند.
- زماني که کودک روي لگن و دستشويي نشست و دفع ادرار يا مدفوع داشت او را تشويق کنيد و به او بگويي که به طور مثال: تو پي‌پي کردي حالا بايد تو را پاک کنم. اجازه دهيد کودک سيفون را بکشد و تميز کردن دستشويي را ببيند.
- در مراحل بالاتر و پس از آنکه کودک در مراحل قبل به موفقيت رسيد او را به دستشويي ببريد، کمک کنيد تا لباسش را درآورد، روي دستشويي بنشيند، سيفون را بکشد، خودش را پاک کند و دستهايش را بشويد و سپس آنها را خشک کنيد.
- بتدريج نياز کودک به کمک شما کمتر خواهد شد و خواهد توانست به طور کامل آداب توالت رفتن را بياموزد.
دکتر فريبا عربگل
فوق تخصص روان پزشکي کودک و نوجوان
دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي
بيمارستان امام حسين
بخش روانپزشکي اطفال
